Trong đơn kiện lên tòa án năm 2016, ông Johnson khẳng định mình bị ung thư vì chất glyphosate trong thuốc diệt cỏ Roundup và Ranger Pro của Monsanto. Ông Johnson là cựu nhân viên chăm nom sân bãi cho một trường học ở California và do công việc, ông phải dùng thuốc diệt cỏ 20-40 lần/năm, đôi khi có lần lên đến “hàng trăm lít”.
Các bác sĩ của ông Johnson khẳng định ông nhiều khả năng không thể sống qua 2020. Hiện tại, công ty Monsanto đang đối mặt với hơn 5.000 vụ kiện tương tự trên khắp nước Mỹ.
Ông Dewayne Johnson tại tòa
Theo Reuters bồi thẩm đoàn Tòa án TP San Francisco đã cân nhắc rất kỹ càng trước khi kết luận Monsanto không cảnh báo ông Johnson và những khách hàng khác nguy cơ ung thư gây ra bởi các sản phẩm diệt cỏ của họ. Được biết, 289 triệu USD bao gồm 39 triệu USD tiền đền bù và 250 triệu USD tiền xử phạt thiệt hại.
Luật sư của ông Johnson, Brent Wisner, khẳng định các tài liệu nội bộ của công ty Monsanto “chứng minh rằng Monsanto trong nhiều thập kỷ đã biết chất glyphosate và đặc biệt là sản phẩm Roundup có thể gây ung thư”.
Cùng với việc sử dụng ngày một nhiều và rộng rãi chất trừ cỏ Glyphosate trong các năm qua, những cảnh báo về an toàn với sức khoẻ con người và môi trường đối với hoá chất này cũng xuất hiện liên tục. Nhiều kế hoạch, phong trào tẩy chay Glyphosate ở cộng đồng cũng như cấp quốc gia đã được tiến hành vì những lo ngại về ảnh hưởng tới sức khoẻ con người, nhất là nguy cơ gây ung thư của loại hoá chất này.
Năm 2015, Cơ quan Nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) đưa ra kết luận rằng glyphosate có thể có khả năng gây ung thư ở người (phân loại vào nhóm 2A, cùng với các sản phẩm như thịt đỏ, thức ăn chiên rán ở nhiệt độ cao, đồ uống nóng…).
Ngay lập tức, Monsanto cáo buộc IARC gian dối dữ liệu và hạ uy tín của tổ chức này cũng như những nhà khoa học tham gia nghiên cứu bằng một chiến dịch truyền thông quy mô toàn cầu.
Cũng tương tự như thế, đối với phán quyết của tòa án hôm 10-8 vừa qua, Monsanto tuyên bố cho biết sẽ kháng án. “Quyết định của tòa án không thể thay đổi sự thật rằng hơn 800 nghiên cứu và đánh giá khoa học…ủng hộ thực tế rằng chất glyphosate không gây ung thư và không phải là nguyên nhân khiến ông Johnson bị ung thư” – Monsanto nhấn mạnh.
Chất độc tỉ đô
Glyphosate là chất hoá học dùng để diệt cỏ dại do Monsanto phát minh và đưa vào sử dụng cách đây hơn 40 năm. Với tác dụng diệt cỏ nhanh trên diện rộng, Glyphosate nhanh chóng trở thành loại thuốc diệt cỏ được sử dụng nhiều nhất trên thế giới. Đến nay đã có hàng trăm công ty sản xuất thuốc trừ cỏ tạo ra hàng ngàn sản phẩm trừ cỏ dùng glyphosate với nhiều tên gọi khác nhau trên thị trường ở hơn 160 quốc gia trên thế giới.
Từ năm 1974, thời điểm glyphosate được đưa ra thị trường, đến năm 2014, sản lượng sử dụng nó đã tăng từ 3.200 tấn/năm lên 825.000 tấn/năm. Theo một phân tích thị trường mới đây của Marketscreener thì từ nay đến năm 2022, doanh số bán glyphosate toàn cầu tăng trưởng với tốc độ 6% mỗi năm và sẽ đạt vượt 10 tỉ USD vào năm 2022.
Monsanto là công ty đã phát triển ra glyphosate và Glyphosate (với tên thương mại là RoundUp) cũng trở thành sản phẩm đem lại doanh thu và lợi nhuận lớn nhất cho tập đoàn hoá chất này. Để giúp tăng lượng bán hàng hoá chất Glyphosate, Monsanto đã đầu tư nghiên cứu các hạt giống biến đổi gene có khả năng kháng thuốc trừ cỏ glyphosate. Tức là khi phun thuốc trừ cỏ glyphpsate thì cỏ sẽ chết hết trong khi các loại cây trồng như bắp và đậu nành GMO của Monsanto vẫn sống.
Roundup là thuốc trừ cỏ đem lại doanh số lớn nhất cho Monsanto
Năm 2015, Monsanto đã giới thiệu các loại hạt giống bắp biến đổi gene tại thị trường VN kèm theo khuyến khích sử dụng chất trừ cỏ của họ để đem lại hiệu quả cao nhất. Với lợi thế của việc diệt cỏ hàng loạt, diện tích trồng bắp biến đổi gene tăng lên nhanh chóng trong thời gian qua và ước tính đạt trên 100.000 ha tại VN trong năm 2018.
Một điều đáng lo ngại là giống bắp biến đổi gene và hóa chất trừ cỏ của Monsanto đã len lỏi lên các bản làng vùng sâu vùng xa để thế chỗ cho các loại bắp và cây trồng truyền thống trước đây. Trong một loạt bài về “Những biến dị hình hài ẩn chứa sau những ruộng ngô ướt đẫm thuốc trừ cỏ” do Báo Nông nghiệp VN xuất bản năm 2017 (https://nongnghiep.vn/nhung-bien-di-hinh-hai-an-chua-phia-sau-nhung-nuong-ngo-uot-dam-thuoc-tru-co-post198007.html) cho thấy một bức tranh khủng khiếp về việc sử dụng vô tội vạ thuốc diệt cỏ trong canh tác nông nghiệp của bà con dân tộc ít người.
Người dân chỉ được quảng cáo rằng thuốc diệt cỏ chứ không diệt ngô, hiệu quả cao mà đã tốn nhân công chứ không được biết rằng hóa chất đó có thể gây ung thư.
Trong lời khai của mình trước tòa, ông Johnson nói rằng ông sẽ không bao giờ sử dụng Roundup nếu ông biết về những nguy hiểm, và cáo buộc Monsanto che giấu rủi ro an toàn của Roundup để tiếp tục thu lợi từ thuốc trừ cỏ trị giá hàng tỷ đô la của nó.
“Tôi sẽ không bao giờ phun sản phẩm đó trên sân trường hoặc xung quanh mọi người nếu tôi biết nó gây hại cho họ”, Johnson nói trong lời khai “Đó là phi đạo đức. Là sai trái. Mọi người không đáng phải chịu những điều đó”.