Bạn có thể phân biệt được sản phẩm biến đổi gen bằng mắt thường không?
Hầu như không có cách nào để phân biệt thực phẩm (đã chế biến) bạn mua có biến đổi gene hay không. Còn với các loại thực vật biến đổi gene, việc phân biệt với cây trồng thường cũng không dễ dàng gì.
Thứ nhất, biến đổi gene là sự thay đổi của một mã di truyền ở cấp độ phân tử chứ không phải thay đổi hình dạng của các loại hạt hay trái. Tất nhiên, người ta cũng có thể dùng công nghệ biến đổi gene để tạo ra các loại hạt, rau hay vật nuôi có những đặc tính di truyền ưu thế hơn thể hiện ra bên ngoài như hạt to hơn, nhiều chất này hay chất khác hơn. Nhưng ngay cả như vậy thì vệc phân biệt loại nào biến đổi gene và loại nào không biến đổi gene cũng không dễ dàng gì. Các phương thức lai tạo truyền thống trong nghiên cứu và chọn tạo giống cũng có thể tạo ra các đặc tính như vậy.
Hơn nữa, chúng ta cần để ý rằng người ta biến đổi gene trên đậu nành và bắp với mục đích chính là thích nghi với thuốc trừ cỏ (glyphosate) và chống chịu sâu bệnh. Do đó người ta chỉ đưa những gene có khả năng chống chịu được với thuốc trừ cỏ (trong khi các loại cỏ khác đều chết) và có khả năng tiêu diệt sâu hại. Các đặc tính khác về hình dáng, chất lượng,… được giữ nguyên.
Vì vậy, một hạt bắp thường và hạt bắp biến đổi gene không khác gì nhau. Một hạt đậu nành thường và hạt đậu nành biến đổi gene cũng y chang nhau. Việc dựa vào màu sắc hay hình dạng hay thậm chí là mùi vị của thức ăn chế biến từ một hạt đậu để cho rằng đó có phải làm từ hạt đậu biến đổi gene hay không là điều không tưởng. Phải dùng các máy phân tích gene trong các phòng thí nghiệm mới phát hiện ra các gene đã biến đổi để kết luận rằng một loại thực phẩm nào đó có bị biến đổi gene hay không? Cũng chính vì mắt thường và cảm nhận của người dùng không thể phân biệt được đâu là thực phẩm biến đổi gene mà chính phủ nhiều nước trên thế giới ban hành luật dán nhãn thực phẩm biến đổi gene để người tiêu dùng dễ nhận biết và lựa chọn. Theo đó, các loại sản phẩm có từ 5% trở lên được chế biến từ thành phần biến đổi gene đều phải dán nhãn khi đưa ra thị trường (sao là 5% mà không phải là bất cứ khi nào sử dụng GMO đều phải dán nhãn nhỉ?).
Điều đáng buồn là gần như 100% đậu nành hay bắp mà VN nhập khẩu về sản xuất thức ăn cho ngành chăn nuôi hay chế biến thực phẩm đều là giống biến đổi gene. Và buồn hơn là từ năm 2015, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên môi trường đã chính thức cho phép Monsanto và Syngenta được bán giống bắp biến đổi gene để cho nông dân VN trồng trên nhiều vùng đất khắp đất được rồi.
Các loại cây trồng biến đổi gen phổ biến
Trong khi gần như toàn bộ bắp nhập khẩu về để chế biến thức ăn cho heo, gà, trâu bò thì đậu nành biến đổi gene nhập về được ép ra để làm dầu đậu nành (mà bạn thấy quảng cáo nhan nhản trên TV và trong siêu thị), dùng để sản xuất sữa đậu nành (mà bạn dễ dàng mua được từ loại đóng hộp cho đến các bịch sữa ngoài cổng trường của con em bạn), ngay cả món đậu hũ khoái khẩu hàng ngày hay lọ nước tương thường dùng cũng làm từ đậu nành biến đổi gene. Bã đậu nành sau khi ép mới đưa vào chế biến thức ăn chăn nuôi.
Thực phẩm biến đổi gene đang bao vây người tiêu dùng VN. Theo quy định từ tháng 1-2016 vừa qua, các loại thực phẩm biến đổi gene đóng gói tại VN phải dán nhãn khi lưu thông trên thị trường. Thế nhưng bạn đi siêu thị có thấy gói nào dán nhãn GMO không? Quy định của VN cũng cho phép thực phẩm tươi sống, thực phẩm chế biến nhưng không bao gói thì không phải dán nhãn nếu có thành phần biến đổi gene.???
Sống sao trong thời thực phẩm biến đổi gene?
Rõ ràng là thực phẩm biến đổi gene đang hiện hữu khắp nơi xung quanh người VN và cả người tiêu dùng trên toàn thế giới. Nguy hại của loại thực phẩm này đến môi trường và con người đã được cảnh báo. Làm sao chúng ta có thể thoát khỏi ma trận thực phẩm biến đổi gene?
Một số mẹo nhỏ.
1-Không mua đậu nành nhập khẩu và các sản phẩm chế biến từ loại này. Như đã nói gần như 100% đậu nành của VN nhập khẩu là giống biến đổi gene (mỗi năm VN nhập 1,2-1,5 triệu tấn đậu nành). Điều này đồng nghĩa với các loại dầu ăn công nghiệp, sữa đậu nành, đậu phụ, nước tương,… chế biến từ đậu nành biến đổi gene cũng là thực phẩm biến đổi gene.
Hãy lựa chọn các loại đậu nành giống thuần trong nước vẫn đang được trồng trong nước, hương vị thơm ngon hơn. Do VN mới chỉ cho trồng bắp GMO nên đậu nành trong nước vẫn là đậu nành thường.
2-Đừng nghĩ mình có khả năng nhận ra đâu là thực phẩm biến đổi gene hay không. Nếu muốn biết hãy đem chúng tới phòng thí nghiệm. Nếu không đủ điều kiện thì cùng chung tay với mọi người kiến nghị Nhà nước thực hiện nghiêm việc dán nhãn thực phẩm biến đổi gene.
3-Lựa chọn thực phẩm hữu cơ. Hay chọn loại thực phẩm có nguồn gốc không biến đổi gene. Bạn có thể chọn loại có chứng nhận non-GMO (tức là không biến đổi gene).
Điểm khác nhau giữa hai loại này là non-GMO chỉ đảm bảo rằng sản phẩm không làm từ thực phẩm biến đổi gene nhưng có thể vẫn canh tác hoá học còn thực phẩm hữu cơ thì canh tác tự nhiên không hoá chất.
Các anh chị có thể tìm thấy đậu nành và các sản phẩm làm từ đậu nành sau đây ở Organica:
*Bột đậu nành đen (organic tiêu chuẩn châu Âu)
*Nước tương; tương hột lên men (organic tiêu chuẩn USDA Mỹ, EU)
*Sữa đậu nành (soya milk- organic tiêu chuẩn châu Âu)
*Đậu tương & Gạo dự án Pamci (giống VN, canh tác theo hướng hữu cơ- dự án được Jica của Nhật tài trợ và được phòng thí nghiệm Môi trường Nông nghiệp thuộc Đại học Tokyo cùng Đại học Nông nghiệp Hà Nội chung tay thực hiện)
*Đậu hũ của Organica cũng được làm từ đậu tương của Pamci..