Giấy vệ sinh (khăn giấy và giấy dùng trong WC) ngày càng trở thành vật liệu tối cần thiết trong mỗi gia đình. Tuy nhiên, chỉ 1/3 số gia đình trên toàn thế giới có giấy vệ sinh để dùng.
Thế nhưng, việc sử dụng giấy vệ sinh cũng gây ra nhiều vấn đề môi trường đáng quan tâm. Đầu tiên là bởi vì phần lớn nguyên liệu tạo ra khăn giấy là từ gỗ rừng. Tức là phải phá rừng để tạo ra khăn giấy.
Tại các nước trồng rừng để cung cấp gỗ cho ngành sản xuất khăn giấy, những cánh rừng đến tuổi khai thác bị cắt hoàn toàn sau đó sẽ được dọn dẹp và trồng mới. Như vậy toàn bộ hệ sinh thái rừng sẽ bị biến mất và người ta tính rằng phải mất ít nhất 100 năm kể từ khi trồng lại thì hệ sinh thái rừng mới hồi phục bằng với trước khi bị chặt. Nhiều khu rừng mãi không bao giờ hồi phục lại so với trước.
|
Rừng đóng một vai trò quan trọng đối với sự sống trên trái đất. Đó là ngôi nhà của hàng ngàn loài động thực vật, nơi giữ nước và điều chỉnh khí nhà kính đang làm trái đất nóng lên. Khoảng ¼ lượng khí nhà kính do các hoạt động của con người tạo ra được những khu rừng trên toàn thế giới hấp thụ. Do đó, duy trì và bảo vệ rừng chính là biện pháp hữu hiệu và thiết yếu để duy trì cuộc sống ổn định trên trái đất. |
Hầu hết các thương hiệu khăn giấy hay giấy vệ sinh lớn trên thế giới đều đang theo đuổi mục tiêu lấy những chứng nhận bền vững cho các sản phẩm của họ (dù phần lớn là hình thức). Đó là sản xuất từ nguồn nguyên liệu tái chế hoặc nguyên liệu có nguồn gốc bền vững. Tuy nhiên, nếu nguồn từ gỗ khai thác thì dù có chứng nhận bền vững đi chăng nữa thì cuối cùng vẫn là chặt cây và phá rừng. Trong khi đó vẫn có những biện pháp đỡ tác động hơn như dùng giấy tái chế hoặc các nguyên liệu thân thiện hơn gỗ.
Tuy nhiên, việc sử dụng nguồn giấy tái chế trong sản xuất khăn giấy và giấy vệ sinh ngày càng trở nên ít đi bởi vì nhu cầu của người tiêu dùng thích khăn giấy mềm hơn và các nhà sản xuất cũng đua nhau làm ra các loại giấy ngày càng cao cấp hơn để cạnh tranh nhau. Dù sử dụng nguyên liệu tái chế ít tác động với môi trường do không phải chặt cây, ít phải sử dụng hóa chất tẩy trắng độc hại hơn và ít nước thải hơn, nhưng các nhà sản xuất vẫn thích dùng bột gỗ nguyên chất từ rừng hơn.
Các công ty sản xuất khăn giấy đổ lỗi cho người tiêu dùng không mua khăn giấy làm từ sản phẩm tái chế, mà ngược lại, người tiêu dùng ngày càng lựa chọn giấy vệ sinh và khăn giấy cao cấp hơn, mềm hơn so với trước. Tuy nhiên, như các tổ chức môi trường chỉ ra, các công ty không chỉ tập trung đáp ứng nhu cầu của khách hàng mà họ cũng là kênh quan trọng để giáo dục và thay đổi thói quen của người tiêu dùng. Nếu họ muốn họ có thể định hướng được người tiêu dùng và có trách nhiệm tạo ra sản phẩm bền vững hơn.
Sau nhiều năm bị phương Tây bỏ qua, tre đang tìm đường đi vào nhiều sản phẩm trong đó có khăn giấy như một nguồn nguyên liệu bền vững hơn nhiều so với cây rừng. Về phân loại thực vật học, tre là loại cây thân thảo, tức là một loại cỏ nên chúng không được coi là cây gỗ.
Nhưng ngoài vấn đề phân loại và câu chữ thì sử dụng tre sản xuất khăn giấy còn bền vững hơn gỗ rừng ở chỗ đây là loài cây có tốc độ phát triển nhanh nhất trên thế giới. Những cây tre ở các nước nhiệt đới có tốc độ tăng trưởng nhanh gấp 20 lần cây gỗ ở vùng ôn đới. Như vậy cùng một diện tích thì trồng tre sẽ cho ra lượng bột gỗ nhiều hơn nhiều lần so với trồng rừng. Điều đó sẽ giảm việc chặt phá những khu rừng nguyên sinh hay rừng trồng ở nhiều quốc gia để làm bột gỗ.
Tre mọc được cả ở những nơi mà đất thiếu dinh dưỡng, thậm chí là cải tạo những vùng đất bạc màu. Và sản xuất bột giấy từ tre thì tạo ra ít hơn 30% khí nhà kính so với bột giấy làm từ gỗ.
Ở nhiều nước nhiệt đới, tre được trồng bởi các nông hộ vùng đồi núi trung du vốn có thu nhập rất thấp. Do đó, nếu tăng cường sử dụng bột tre trong sản xuất có thể làm tăng sinh kế của cư dân những vùng này. Để tránh việc phá rừng trồng tre hoặc khai thác quá mức, các nhà sản xuất cũng quan tâm đến chứng nhận FSC (chứng nhận rừng bền vững) hoặc dùng sản phẩm từ các cộng đồng nông dân nhỏ được quản lý.
Nhưng, trong lúc này, thay đổi thói quen quay sang sử dụng các sản phẩm giấy vệ sinh hay khăn giấy làm từ tre cũng rất tốt, góp phần vào việc giảm thiểu các sản phẩm làm từ gỗ rừng, và góp phần bảo vệ môi trường sống tốt hơn. Nhất là khi chúng ta sống ở châu Á, nơi bột tre không cần chu du quá xa xôi để có thể sản xuất được ra giấy và giấy toilet làm từ bột tre giống như các nước phương Tây. Do đó, sử dụng giấy hay các sản phẩm làm từ bột tre sẽ càng bền vững hơn.